અમદાવાદ: આપણા ઘરેલુ ખોરાકમાં ખૂબ જ ગમે તેવું પનીર હવે ખોરાક સલામતીના ગંભીર સંકટનું કેન્દ્ર બની રહ્યું છે. અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (AMC) દ્વારા કરાયેલ તાજા તપાસમાં શહેરના ઘણા હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટમાં અસલ પનીરને બદલે નકલી અને અસુરક્ષિત પનીર વેચાતું મળી આવ્યું છે. ગુજરાત ફૂડ એન્ડ ડ્રગ્સ કંટ્રોલ ઓથોરિટી (FDCA) દ્વારા કરાયેલ તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઘણા ફેક્ટરીઓમાં ઔદ્યોગિક કેમિકલ્સ અને ચરબીના સબસ્ટિટ્યૂટ્સનો ઉપયોગ કરી નકલી પનીરનું ઉત્પાદન કરવામાં આવે છે. ફક્ત અમદાવાદમાં જ છ મહિનામાં 1,500 કિલોગ્રામ નકલી પનીર જપ્ત કરવામાં આવ્યું છે.
અમદાવાદમાં કરાયેલ તપાસ દરમિયાન, AMCની સ્વાસ્થ્ય ટીમે સાત ખોરાકના નમૂનાઓની ચકાસણી કરી, જેમાં જોધપુરની શ્રીજી ભાજીપાવ અને પુલાવ રેસ્ટોરન્ટ અને સાબરમતીની મહાલક્ષ્મી ડેરીમાં પનીરમાં મિશ્રણ મળી આવ્યું. તેમજ વેજલપુરની શ્રી અંબેશ્વર પ્રોવિઝન સ્ટોર્સમાંથી ફ્રાયમ્સ અને વિરાટનગરની શ્રી શિવશક્તિ ચવાણા અને સ્વીટ માર્ટમાંથી માવા બરફી જેવા ઉત્પાદનો ગુણવત્તામાં ઘટાડો મળી આવ્યો. આ ચાર ઈસ્ટેબ્લિશમેન્ટ્સ પર અસુરક્ષિત ખોરાક વેચવા બદલ પોલીસ ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવશે.
તેમજ, અસરવા શ્રીજી ડેરી અને જોધપુરની ગાટોડ પરોઠા હાઉસમાંથી ગેરફાયદાકારક પનીર મળી આવ્યું છે. વેજલપુરની અંબેશ્વર ચવાણા અને સ્વીટ માર્ટમાંથી લસણના સ્નેક્સ પણ ગુણવત્તા માપદંડ પૂરા ન કરતા મળી આવ્યા છે.
ગુજરાત ફૂડ એન્ડ ડ્રગ્સ કંટ્રોલ ઓથોરિટી (FDCA) પણ રાજ્યભરમાં પનીરમાં મિશ્રણ કરવા સામે કાર્યવાહી કરી રહી છે. દિવાળી દરમિયાન હાઇવે હોટલ્સમાંથી એજન્સી દ્વારા 300થી વધુ નમૂનાઓ એકત્ર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી 30-35% નમૂનાઓ ગુણવત્તા ચકાસણીમાં નિષ્ફળ ગયા હતા. FDCA કમિશનર એચ.જી. કોશિયાએ જણાવ્યું હતું કે, “અમારી તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ફેક્ટરીઓમાં દૂધની ચરબીને સસ્તા વનસ્પતિ તેલથી બદલવામાં આવે છે અને સોલિડિફિકેશન માટે એસિટિક એસિડ જેવા ઔદ્યોગિક કેમિકલ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.”
FDCAની તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઉત્પાદકો દૂધની ચરબીને વનસ્પતિ ચરબી સાથે બદલી રહ્યા છે અને સોલિડિફિકેશન માટે ઔદ્યોગિક કેમિકલ્સનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. કોશિયાએ જણાવ્યું કે, “ફેક્ટરીઓ દૂધની ચરબી કાઢીને સસ્તા સોયાબીન તેલ ઉમેરી રહી છે. આ નકલી પનીર, જેમાં ઓછામાં ઓછી 50% દૂધની ચરબી હોવી જોઈએ, તે મુખ્યત્વે હાઇવે હોટલ્સમાં પુરવઠો કરવામાં આવે છે.”
ઘણી ફેક્ટરીઓને યોગ્ય લાયસન્સ વિના કામ કરવા અને પનીરમાં મિશ્રણ કરવા બદલ સીલ કરવામાં આવી છે. ઉત્તર ગુજરાતના કનોદરમાં એક ફેક્ટરીમાં ખોરાક સલામતી લાયસન્સ વિના કામ કરતા મળી આવી હતી, જ્યાં દૂધની ચરબીને સોયાબીન તેલથી બદલવામાં આવી રહી હતી.
ફક્ત અમદાવાદમાં જ 1,500 કિલોગ્રામ નકલી પનીર જપ્ત કરવામાં આવ્યું છે. ઘણી ફેક્ટરીઓને સીલ કરવામાં આવી છે અને હાઇવે હોટલ્સની તપાસ વધારવામાં આવી છે.
કેક અને મિઠાઈમાં કોક્રોચ
15 ફેબ્રુઆરીથી 1 માર્ચ દરમિયાન, સ્વાસ્થ્ય વિભાગે નાગરિકોની ફરિયાદોના આધારે છ યુનિટ્સને સીલ કર્યા છે. નિકોલની રોયલ બ્રધર્સ કેક બેકરી 20 ફેબ્રુઆરીએ કેકમાં કોક્રોચ મળવા બદલ સીલ કરવામાં આવી હતી. નવરંગપુરાની આઝાદ સ્વીટ્સ એન્ડ રેસ્ટોરન્ટ 26 ફેબ્રુઆરીએ મિઠાઈમાં કોક્રોચ મળવા બદલ સીલ કરવામાં આવી હતી. ખાનપુરની અન્નુર ચિકન શોપ અને એલિસબ્રિજની લે ગ્રાન્ડ રેસિડેન્સી પ્રાઇવેટ લિમિટેડને અનુક્રમે 15 ફેબ્રુઆરીએ અસ્વચ્છ પરિસ્થિતિઓ અને ખોરાકમાં જંતુઓ મળવા બદલ સીલ કરવામાં આવી હતી. ઘુમાની રીબેલ ફૂડ્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ 17 ફેબ્રુઆરીએ શાકાહારી ઓર્ડર હોવા છતાં માંસાહારી ખોરાક પીરસવા બદલ સીલ કરવામાં આવી હતી. ખોડીયારનગરની શિવશક્તિ ચવાણા 18 ફેબ્રુઆરીએ સ્નેક્સમાં જંતુઓ મળવા બદલ સીલ કરવામાં આવી હતી.
