મહાત્મા ગાંધીના પડપૌત્ર તુષાર ગાંધીએ ભાજપ અને આરએસએસ વિરુદ્ધ કરેલી ટિપ્પણીએ રાજકીય વાતાવરણ ગરમાવ્યું છે. ભાજપે તેમની ધરપકડની માંગ કરી છે, જેના કારણે દેશભરમાં ચર્ચાઓએ જોર પકડ્યું છે. આ ઘટના 14 માર્ચ, 2025ના વર્તમાન સમય સાથે જોડાયેલી છે.
ભારતના રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીના પડપૌત્ર તુષાર ગાંધી ફરી એકવાર ચર્ચામાં આવ્યા છે. આ વખતે તેમનું નામ રાજકીય વિવાદના કેન્દ્રમાં છે, કારણ કે ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) એ તેમની ધરપકડની માંગણી કરી છે. તુષાર ગાંધીએ તાજેતરમાં કેરળના નેય્યાટ્ટીનકરા ખાતે એક કાર્યક્રમમાં ભાજપ અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (આરએસએસ) પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું કે, “રાષ્ટ્રની આત્મા કેન્સરથી પીડાઈ રહી છે અને સંઘ પરિવાર તેને ફેલાવવાનું કામ કરી રહ્યો છે.” આ નિવેદનથી ભાજપ અને આરએસએસના કાર્યકરોમાં રોષ ફેલાયો, જેના પરિણામે આ ઘટના રાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ.
આ ઘટના 12 માર્ચ, 2025ના રોજ બની, જ્યારે તુષાર ગાંધી ગાંધીવાદી નેતા ગોપીનાથન નાયરની પ્રતિમાના અનાવરણ માટે નેય્યાટ્ટીનકરા પહોંચ્યા હતા. તેમના ભાષણ દરમિયાન કરેલી આ ટિપ્પણીએ ત્યાં હાજર ભાજપ અને આરએસએસના કાર્યકરોને ઉશ્કેરી દીધા. આક્ષેપ છે કે કાર્યક્રમ બાદ આ કાર્યકરોએ તુષાર ગાંધીની કારને ઘેરી લીધી અને તેમની સામે સૂત્રોચ્ચાર કર્યા. આ દરમિયાન તુષારે પણ “આરએસએસ નીચે ઉતરો” અને “ગાંધી અમર રહે” જેવા નારા લગાવીને જવાબ આપ્યો હતો. આ ઘટનાએ રાજકીય ગલિયારાઓમાં હલચલ મચાવી દીધી છે.
ભાજપે તુષાર ગાંધીના આ નિવેદનને “ભડકાઉ અને અપમાનજનક” ગણાવ્યું છે. પાર્ટીના નેતાઓએ દાવો કર્યો છે કે આ ટિપ્પણીઓથી સંગઠનની છબીને નુકસાન પહોંચ્યું છે અને સમાજમાં વિભાજન પેદા થઈ શકે છે. ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતાએ જણાવ્યું, “તુષાર ગાંધીએ જાણીજોઈને આવા શબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો છે જેનાથી અમારા કાર્યકરોની લાગણીઓ દુભાઈ છે. તેમની સામે કાયદાકીય કાર્યવાહી થવી જોઈએ.” બીજી તરફ, તુષાર ગાંધીએ પોતાના નિવેદન પર માફી માગવાનો ઇનકાર કર્યો છે અને કહ્યું છે કે તેઓ પોતાના વિચારો પર અડગ છે.
કેરળના મુખ્યમંત્રી પિનરાઈ વિજયને આ ઘટનાની નિંદા કરી છે અને કહ્યું છે કે, “આરએસએસ અને ભાજપના કાર્યકરોએ જે રીતે તુષાર ગાંધીને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો તે રાજ્યની સંસ્કૃતિ અને લોકશાહી મૂલ્યોનું અપમાન છે. આવા તત્વો સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.” તેમણે એમ પણ ઉમેર્યું કે કેરળના લોકો આવા સાંપ્રદાયિક દળોને ક્યારેય સ્વીકારશે નહીં. આ નિવેદનથી રાજ્ય સરકાર અને ભાજપ વચ્ચેનો તણાવ વધુ ઊંડો થયો છે.
કોંગ્રેસ પાર્ટીએ પણ આ મુદ્દે ભાજપ પર પ્રહારો કર્યા છે. કેરળ પ્રદેશ કોંગ્રેસ સમિતિ (KPCC) ના પ્રમુખ કે. સુધાકરને કહ્યું, “ભાજપ અને આરએસએસ ગાંધીજીના વિચારોનો વિરોધ કરે છે અને હવે તેમના પરિવારને પણ નિશાન બનાવી રહ્યા છે. આ ઘટના દર્શાવે છે કે તેઓ લોકશાહી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાને કચડવા માંગે છે.” તેમણે ભાજપને “ગોડસેના ભૂતથી પીડાતી પાર્ટી” ગણાવી અને આ ઘટનાને ગાંધીજીનું અપમાન ગણાવ્યું.
આ ઘટનાએ ભારતના રાજકીય વાતાવરણમાં એક નવો વળાંક લાવ્યો છે. એક તરફ ભાજપ અને આરએસએસ તુષાર ગાંધીની ટીકાને સહન કરવા તૈયાર નથી, તો બીજી તરફ વિપક્ષી દળો આને લોકશાહી પર હુમલો ગણાવી રહ્યા છે. સામાજિક માધ્યમો પર પણ આ મુદ્દે ભારે ચર્ચા ચાલી રહી છે. કેટલાક લોકો તુષાર ગાંધીના નિવેદનને સમર્થન આપી રહ્યા છે, જ્યારે કેટલાક તેને રાજકીય ઉશ્કેરણી ગણાવી રહ્યા છે.
આ ઘટનાની પૃષ્ઠભૂમિમાં તુષાર ગાંધીનું ભૂતકાળનું વલણ પણ ચર્ચામાં આવ્યું છે. તેઓ અગાઉ પણ ભાજપ અને આરએસએસની નીતિઓની ટીકા કરતા રહ્યા છે. 2023માં તેમણે હિન્દુત્વવાદી નેતા સંભાજી ભિડે વિરુદ્ધ પોલીસ ફરિયાદ દાખલ કરી હતી, જેમાં તેમણે ગાંધીજી વિરુદ્ધ અપમાનજનક ટિપ્પણી કરી હતી. તુષારે હંમેશા પોતાને ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતોના સમર્થક તરીકે રજૂ કર્યા છે અને સાંપ્રદાયિકતા વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવ્યો છે.
આ ઘટનાએ એક મોટો પ્રશ્ન ઉભો કર્યો છે – શું અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા અને રાજકીય ટીકાની હદો ક્યાં સુધી નક્કી થશે? ભાજપની ધરપકડની માંગને કેટલાક લોકો લોકશાહીના સિદ્ધાંતો વિરુદ્ધ ગણાવી રહ્યા છે, જ્યારે ભાજપનું કહેવું છે કે આવા નિવેદનો સમાજમાં અશાંતિ ફેલાવી શકે છે. કાયદાકીય નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ મામલે કોર્ટમાં જઈ શકાય, પરંતુ તેનું પરિણામ શું આવશે તે હજુ અનિશ્ચિત છે.
આ ઘટનાએ ભારતના રાજકારણમાં ગાંધીજીના વારસા અને વર્તમાન રાજકીય દળો વચ્ચેના સંઘર્ષને ફરી એકવાર ઉજાગર કર્યો છે. એક તરફ ગાંધીજીના આદર્શોને જીવંત રાખવાની વાત થાય છે, તો બીજી તરફ તેમના વંશજોને રાજકીય રીતે નિશાન બનાવવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. આ વિવાદનો અંત કેવી રીતે આવશે, તે જોવું રસપ્રદ રહેશે.
આ ઘટના દર્શાવે છે કે ભારતનું રાજકારણ હજુ પણ વૈચારિક સંઘર્ષના દૌરમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. તુષાર ગાંધીની ટિપ્પણીઓ અને ભાજપનો પ્રતિસાદ એક નવી ચર્ચાને જન્મ આપી શકે છે, જે આગામી દિવસોમાં રાજકીય ગતિવિધિઓને પ્રભાવિત કરશે. 14 માર્ચ, 2025ની આ સવારે આ મુદ્દો દેશભરમાં ગુંજી રહ્યો છે, અને તેના પરિણામો શું હશે તે સમય જ બતાવશે.