હિમાલયન રાજ્ય ઉત્તરાખંડમાં પ્રવાસન માળખાને વધુ સુધારવા માટે, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે બુધવારે કેદારનાથ અને હેમકુંડ સાહિબ પર બે રોપવે પ્રોજેક્ટ્સ મંજૂર કર્યા છે.
નવી દિલ્હી [ભારત], ૫ માર્ચ (એએનઆઈ): હિમાલયન રાજ્ય ઉત્તરાખંડમાં પ્રવાસી માળખાગત સુવિધાઓને વધુ સુધારવા માટે, બુધવારે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે કેદારનાથ અને હેમકુંડ સાહિબ પર બે રોપવે પ્રોજેક્ટ્સ મંજૂર કર્યા છે.
આ પ્રોજેક્ટ્સ પૂર્ણ થયા પછી, યાત્રાળુઓ માટે બંને લોકપ્રિય તીર્થસ્થળો પર ઝડપી અને સહજ અનુભવ શક્ય બનશે.
કેદારનાથમાં આવેલો 12.9 કિમી લાંબો રોપવે પ્રોજેક્ટ સોનપ્રયાગથી શરૂ થઈને કેદારનાથ સુધી જશે. આ પ્રોજેક્ટ ડિઝાઇન, બિલ્ડ, ફાયનાન્સ, ઓપરેટ અને ટ્રાન્સફર (DBFOT) મોડ પર આધારિત હશે અને તેની કુલ કેપિટલ કોસ્ટ રૂ. 4,081.28 કરોડ રાખવામાં આવી છે.
રોપવે પ્રોજેક્ટ જાહેર-ખાનગી ભાગીદારીમાં વિકસાવવાની યોજના છે અને તે સૌથી અદ્યતન ટ્રાઇ-કેબલ ડિટેચેબલ ગોંડોલા (3S) ટેક્નોલોજી પર આધારિત હશે. આ રોપવેની ડિઝાઇન ક્ષમતા એક દિશામાં પ્રતિ કલાકે 1,800 મુસાફરો (PPHPD) અને દિવસ દરમિયાન 18,000 મુસાફરોને વહન કરવાની હશે.
આ રોપવે પ્રોજેક્ટ કેદારનાથ જતા યાત્રીઓ માટે એક વરદાન સાબિત થશે. તે પર્યાવરણ-મિત્ર, આરામદાયક અને ઝડપી કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે, જેનાથી એક દિશામાં મુસાફરીનો સમય લગભગ 8 થી 9 કલાકથી ઘટીને 36 મિનિટ જેટલો થઈ જશે.
રોપવે પ્રોજેક્ટ દ્વારા નિર્માણ અને ઓપરેશન દરમિયાન તથા સંલગ્ન પ્રવાસન ઉદ્યોગો જેવા કે હોસ્પિટાલિટી, ટ્રાવેલ, ફૂડ એન્ડ બેવરેજ (F&B) અને વર્ષભર પ્રવાસન ક્ષેત્રમાં પણ નોકરીના મોટા તકો સર્જાશે.
રોપવે પ્રોજેક્ટનો વિકાસ સંતુલિત સામાજિક-આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા, પર્વતીય પ્રદેશોમાં છેલ્લા માઇલની કનેક્ટિવિટી સુધારવા અને ઝડપી આર્થિક વિકાસને ગતિ આપવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
કેદારનાથ મંદિરની યાત્રા ગૌરીકુંડથી 16 કિમીની ચઢાણવાળી અને પડકારભરી છે, જે હાલમાં પગપાળા, ટટ્ટુ, પાલખી અને હેલિકોપ્ટર દ્વારા કરવામાં આવે છે. પ્રસ્તાવિત રોપવે મંદિરની યાત્રા કરતા યાત્રીઓને સગવડ પૂરી પાડશે અને સોનપ્રયાગ અને કેદારનાથ વચ્ચે બધી ઋતુમાં કનેક્ટિવિટી સુનિશ્ચિત કરશે.
કેદારનાથ 12 પવિત્ર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે, જે ઉત્તરાખંડ રાજ્યના રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં 3,583 મીટર (11,968 ફૂટ)ની ઊંચાઈએ સ્થિત છે. આ મંદિર દર વર્ષે અક્ષય તૃતીયા (એપ્રિલ-મે) થી દિવાળી (ઓક્ટોબર-નવેમ્બર) સુધી લગભગ 6 થી 7 મહિના યાત્રાળુઓ માટે ખુલ્લું રહે છે અને આ સિઝન દરમિયાન લગભગ 20 લાખ યાત્રાળુઓ અહીં આવે છે.
હેમકુંડ સાહિબમાં રોપવે પ્રોજેક્ટની વાત કરીએ તો, આ પ્રોજેક્ટ ડિઝાઇન, બિલ્ડ, ફાઇનાન્સ, ઓપરેટ અને ટ્રાન્સફર (DBFOT) મોડ પર કુલ 2,730.13 કરોડ રૂપિયાની લાગતરથી વિકસાવવામાં આવશે.
હાલમાં, હેમકુંડ સાહિબ જીની યાત્રા ગોવિંદઘાટથી 21 કિમીની ચઢાણવાળી ટ્રેક છે, જે પદયાત્રા, ટટ્ટુ અથવા પાલખી દ્વારા કરવામાં આવે છે. પ્રસ્તાવિત રોપવે હેમકુંડ સાહિબ જીની યાત્રા કરનાર યાત્રાળુઓ અને ફૂલોની ખીણ (Valley of Flowers) મુલાકાત લેનાર પ્રવાસીઓ માટે સગવડ પૂરી પાડશે અને ગોવિંદઘાટથી હેમકુંડ સાહિબ જી વચ્ચેની છેલ્લી માઇલ કનેક્ટિવિટીને બધી ઋતુઓમાં સુનિશ્ચિત કરશે.
આ રોપવે જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી (PPP) મોડેલ પર વિકસાવવાની યોજના છે. તે ગોવિંદઘાટથી ઘંઘરિયા (10.55 કિમી) સુધી મોનોકેબલ ડિટેચેબલ ગોન્ડોલા (MDG) તકનીક પર આધારિત હશે, જે ઘંઘરિયાથી હેમકુંડ સાહિબ જી (1.85 કિમી) સુધીની સૌથી અદ્યતન ટ્રાઇકેબલ ડિટેચેબલ ગોન્ડોલા (3S) તકનીક સાથે સુમેળભરી રીતે જોડાયેલી હશે. આ રોપવેની ડિઝાઇન ક્ષમતા 1,100 મુસાફરો પ્રતિ કલાક પ્રતિ દિશા (PPHPD) હશે, જે દિવસ દરમિયાન 11,000 મુસાફરોને વહન કરશે.
રોપવે પ્રોજેક્ટ દ્વારા બાંધકામ અને ઓપરેશન દરમિયાન તથા સંલગ્ન પ્રવાસન ઉદ્યોગો જેવા કે હોસ્પિટાલિટી, ટ્રાવેલ, ફૂડ્સ એન્ડ બેવરેજિસ (F&B) અને વર્ષભર પ્રવાસન ક્ષેત્રમાં નોકરીના નોંધપાત્ર તકો ઊભી થશે.
આ રોપવે પ્રોજેક્ટનો વિકાસ સમતુલિત સામાજિક-આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા, યાત્રાળુઓ માટે છેલ્લા માઇલની જોડાણ સુવિધા વધારવા અને પ્રદેશમાં ઝડપી આર્થિક વિકાસને ગતિ આપવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
હેમકુંડ સાહિબ જી ઉત્તરાખંડના ચમોલી જિલ્લામાં સમુદ્ર સપાટીથી 15,000 ફૂટની ઊંચાઈએ આવેલ એક અત્યંત પવિત્ર તીર્થસ્થાન છે.
આ પવિત્ર સ્થળે સ્થાપિત ગુરુદ્વારા વર્ષમાં લગભગ પાંચ મહિના, મે થી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન, ખુલ્લો રહે છે અને દર વર્ષે 1.5 થી 2 લાખ યાત્રાળુઓ અહીં દર્શન કરવા આવે છે.
હેમકુંડ સાહિબ જીની યાત્રા દરમિયાન પ્રખ્યાત “વેલી ઑફ ફ્લાવર્સ” નેશનલ પાર્ક પણ આવે છે, જે ગઢવાલ હિમાલયની પવિત્ર વાતાવરણમાં આવેલું છે અને યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ તરીકે ઓળખાય છે.
આ દરમિયાન, પ્રધાનમંત્રી મોદી ગુરુવારે હિમાલયન રાજ્યની મુલાકાત લેવાના છે.
“અમે દેવભૂમિ ઉત્તરાખંડમાં પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપીને રાજ્યની અર્થવ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ,” તેમણે તેમની મુલાકાત પહેલાં X (ટ્વિટર) પર હિંદીમાં લખ્યું.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી ગુરુવાર સવારે ઉત્તરાખંડની મુલાકાતે રહેશે અને મુખવા ખાતે મા ગંગાની શિયાળુ પાટણી પર પૂજા-દર્શન કરશે. સવારે લગભગ 10:40 વાગ્યે તેઓ હરસિલ ખાતે એક જાહેર સભામાં લોકોને સંબોધિત કરશે, સાથે જ ટ્રેક અને બાઇક રેલીનો શુભારંભ કરશે.
ઉત્તરાખંડ સરકારે આ વર્ષે વિન્ટર ટૂરિઝમ પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો છે. હજારો ભક્તોએ ગંગોત્રી, યમુનોત્રી, કેદારનાથ અને બદરીનાથ જેવા શિયાળુ તીર્થસ્થાનોની યાત્રા કરી ચૂક્યા છે. આ પ્રોગ્રામનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ધાર્મિક પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવું અને સ્થાનિક અર્થવ્યવસ્થા, હોમસ્ટે અને ટૂરિઝમ બિઝનેસને મજબૂત બનાવવાનો છે. (ANI)
